Nền tảng vững chắc phát triển KHCN, ĐMST và CĐS 

Với phương châm “Người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính, nhà khoa học là nhân tố then chốt. Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển KHCN, ĐMST và CĐS”, những năm qua, Nam Định đã đạt những bước tiến quan trọng trong việc ứng dụng KHCN, thúc đẩy CĐS, tạo đòn bẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. Sở KH và CN tổ chức quản lý, triển khai hàng trăm đề tài, dự án KHCN thuộc các lĩnh vực: Phát triển nông nghiệp và nông thôn; Quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường; Văn hóa - xã hội; Giáo dục và Đào tạo… Đặc biệt qua 2 năm triển khai Đề án “Hỗ trợ hệ sinh thái khởi nghiệp ĐMST quốc gia đến năm 2025”, Sở KH và CN đã tổ chức truyền thông, thay đổi nhận thức và phát huy tinh thần khởi nghiệp và khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) trong cộng đồng; đào tạo 33 cán bộ nòng cốt tại các sở, ngành chức năng, các trường đại học, cao đẳng và câu lạc bộ khởi nghiệp. Nam Định cũng đã tổ chức thành công nhiều sự kiện lớn về CĐS, KNĐMST như: Diễn đàn quốc gia Kinh tế số, xã hội số lần thứ nhất; Techfest vùng đồng bằng sông Hồng năm 2023, Diễn đàn cấp cao về xây dựng Hệ sinh thái KNĐMST vùng đồng bằng sông Hồng, Chuỗi hoạt động thúc đẩy hoạt động KNĐMST và Cuộc thi “Tìm kiếm tài năng KNĐMST Thành Nam năm 2024”. Hình thành 2 điểm hỗ trợ KNĐMST để hỗ trợ KHCN phát triển.

Đối với lộ trình CĐS, tỉnh Nam Định liên tục xếp trong top 10/63 tỉnh, thành phố trên cả nước, được Bộ Nội vụ xếp thứ 6/63 tỉnh, thành phố về chỉ số CCHC (Par Index). Nam Định là một trong 10 tỉnh, thành phố đầu tiên hoàn thành việc kết nối và khai thác dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về dân cư; là 1 trong 4 đơn vị dẫn đầu toàn quốc về tiếp nhận và giải quyết hồ sơ 2 nhóm dịch vụ công liên thông. Đặc biệt năm 2024, tỉnh bứt phá, đứng đầu toàn quốc về chỉ số Xây dựng Chính quyền điện tử, Chính quyền số.

Trong trụ cột kinh tế số, Nam Định trở thành điểm sáng của cả nước, xếp thứ 4/63 tỉnh, thành phố về doanh thu thương mại điện tử với tỷ trọng chiếm 9% tổng mức bán lẻ. Phát triển xã hội số đạt nhiều kết quả nổi trội, hoàn thành việc kích hoạt hơn 1,3 triệu tài khoản định danh điện tử, là tỉnh thuộc nhóm dẫn đầu của toàn quốc về triển khai các tiện ích phục vụ phát triển công dân số. Đặc biệt, kết quả phát triển xã hội số không chỉ góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân mà còn hỗ trợ mạnh mẽ cho phong trào xây dựng nông thôn mới (NTM) nâng cao, kiểu mẫu. Đến nay, toàn tỉnh có 14 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu nổi trội về CĐS và huyện Giao Thủy đang tích cực phấn đấu trở thành huyện NTM kiểu mẫu trong CĐS lĩnh vực giáo dục. Thành tựu này chính là nền tảng quan trọng để Nam Định tự tin thúc đẩy KHCN, ĐMST và CĐS theo tinh thần Nghị quyết 57-NQ/TW. 

Sớm cụ thể hóa Nghị quyết sớm đi vào cuộc sống  

Với tinh thần quyết liệt, khẩn trương nhằm sớm đưa Nghị quyết 57-NQ/TW đi vào cuộc sống, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ đã ban hành Kế hoạch số 176-KH/TU ngày 4/2/2025 quán triệt, tuyên truyền và triển khai thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW; Chương trình hành động 54-CTr/TU ngày 20/2/2025 hành động thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW. UBND tỉnh ban hành Kế hoạch số 29/KH-UBND ngày 21/2/2025 thực hiện Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW của Ban Thường vụ Tỉnh uỷ. Các chương trình, kế hoạch đề ra các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm, mục đích đưa phát triển KHCN, ĐMST và CĐS từng bước trở thành yếu tố dẫn dắt trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, là động lực đóng góp tích cực xây dựng chính quyền số, kinh tế số và xã hội số, thể hiện rõ nét sự đóng góp của yếu tố KHCN vào tốc độ tăng trưởng GRDP của tỉnh.

Cụ thể, đến năm 2030 tiềm lực, trình độ KHCN và ĐMST đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực quan trọng, thuộc nhóm dẫn đầu trong các tỉnh có thu nhập khá. Tỷ trọng đóng góp của năng suất nhân tố tổng hợp (TFP) vào tăng trưởng kinh tế ở mức trên 55%. Chỉ số ĐMST cấp địa phương (PII) vào nhóm trung bình khá của khu vực đồng bằng sông Hồng và duy trì vị trí xếp hạng PII thuộc nhóm khá của cả nước. Quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 30% GRDP. Tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân và doanh nghiệp đạt trên 80%; giao dịch không dùng tiền mặt đạt 80%. Số doanh nghiệp có hoạt động KHCN và ĐMST đạt trên 40% trong tổng số doanh nghiệp. KHCN và ĐMST đóng góp vào chỉ số phát triển con người (HDI) của tỉnh duy trì trên 0,7. Nguồn nhân lực nghiên cứu KHCN, ĐMST đạt tỷ lệ 12 người/một vạn dân; số lượng đơn đăng ký sáng chế, văn bằng bảo hộ sáng chế tăng hàng năm, tỉ lệ khai thác thương mại đạt 8-10%.

Xây dựng được ít nhất 1 khu công nghiệp công nghệ cao để thu hút các doanh nghiệp công nghệ, các nhà đầu tư công nghệ đến nghiên cứu, sản xuất hoặc bổ sung chức năng thu hút công nghệ cao cho một số khu công nghiệp hiện có. Phấn đấu đến năm 2045, KHCN, ĐMST và CĐS phát triển vững chắc, góp phần đưa Nam Định trở thành một trong các trung tâm công nghiệp công nghệ số của khu vực đồng bằng sông Hồng; thu hút được tối thiểu 20 doanh nghiệp công nghệ số đầu tư nghiên cứu, sản xuất tại Nam Định. Tăng trưởng kinh tế vững chắc dựa trên nền tảng KHCN, ĐMST và CĐS, phấn đấu quy mô kinh tế số đạt 45% GRDP.

Theo đồng chí Vũ Trọng Quế, Giám đốc Sở KH và CN, Phó Trưởng Ban Chỉ đạo phát triển KHCN, ĐMST và CĐS, cải cách hành chính và Đề án 06 tỉnh, lộ trình phát triển KHCN, ĐMST và CĐS trong năm 2025 gồm 22 nhiệm vụ bao quát ở cả việc tuyên truyền, nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy; bồi dưỡng cán bộ; hoàn thiện cơ chế chính sách… Trong đó, tỉnh phấn đấu hình thành 1 phân hiệu đào tạo nguồn nhân lực công nghệ cao thuộc trường đại học uy tín trong nước trên địa bàn tỉnh để tập trung vào phát triển nguồn nhân lực khoa học cơ bản, các ngành kỹ thuật và công nghệ cao, công nghệ chiến lược (bán dẫn, trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn…); đổi mới toàn diện việc giải quyết thủ tục hành chính, cung cấp dịch vụ công không phụ thuộc địa giới hành chính…

Để thực hiện và hoàn thành các mục tiêu đó, các sở, ban, ngành của tỉnh đã nỗ lực triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp theo chức năng, nhiệm vụ được giao. Ban Tuyên giáo và Dân vận Tỉnh ủy hướng dẫn các ngành, các cấp đã tập trung đẩy mạnh tuyên truyền theo hướng đơn giản, thiết thực để người dân dễ hiểu, dễ nhớ và dễ thực hiện. Sở Giáo dục và Đào tạo đã xúc tiến kết nối với Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật Nam Định liên kết với Trường Đại học Bách khoa Hà Nội bàn phương án xây dựng Khoa Công nghệ bán dẫn hoặc phân hiệu của trường tại Nam Định; tổ chức cho giáo viên sử dụng công nghệ AI trong giảng dạy. Công an tỉnh chỉ đạo các đơn vị tiếp tục triển khai Đề án 06; đẩy mạnh thanh toán số và đảm bảo an toàn thông tin mạng. Văn phòng UBND tỉnh, Sở KH và CN cùng với các ngành, các địa phương tổ chức cải cách hành chính, xây dựng môi trường làm việc không giấy tờ đến cấp xã để nhanh chóng đáp ứng với điều kiện thực tế tỉnh đang cùng cả nước nhanh chóng tổ chức, sắp xếp lại các đơn vị hành chính, tinh gọn bộ máy.

Với quyết tâm chính trị cao và tinh thần quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, Nam Định đang nỗ lực đặt nền móng vững chắc cho việc triển khai thực hiện hiệu quả Nghị quyết 57-NQ/TW, không chỉ góp phần nâng cao chất lượng sống của người dân mà còn tạo động lực mạnh mẽ, đồng hành cùng cả dân tộc vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Bài và ảnh: Nguyễn Hương và Ngọc Ánh

-------------------------------------

Trách nhiệm của công dân số trong xây dựng xã hội số

Nghị quyết 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia đã xác định mục tiêu đến năm 2030 phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số, công nghiệp văn hóa số đạt mức cao của thế giới.

Anh Cao Văn Mạnh (ngoài cùng bên phải) cùng Tổ công nghệ số cộng đồng xóm Hồng Phong, xã Giao Phong (Giao Thủy) hướng dẫn kỹ năng số cho người dân.

Để thực hiện thắng lợi các mục tiêu về CĐS, đòi hỏi sự chung tay vào cuộc của cả hệ thống chính trị, sự tham gia, hưởng ứng mạnh mẽ của người dân và cộng đồng doanh nghiệp. Đặc biệt 3 trụ cột: chính quyền số, xã hội số và kinh tế số sẽ không thể hoạt động một cách thuận lợi nếu thiếu những công dân số được trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng, ý thức chấp hành pháp luật và tinh thần tôn trọng, tuân thủ các chuẩn mực của cộng đồng. Do đó, mỗi người dân, mỗi công dân số phải nâng cao nhận thức về vai trò, trách nhiệm của mình trong môi trường xã hội số, cũng như trong cuộc cách mạng này.

Là Trưởng thôn, Tổ trưởng Tổ công nghệ số cộng đồng, tôi luôn ý thức trau dồi kiến thức cho mình và dẫn dắt các thành viên trong cộng đồng xác định được trách nhiệm của mình trước vận hội và nhiệm vụ lớn của đất nước. Đầu tiên mỗi công dân số cần biết chuyển đổi số không đơn thuần là ứng dụng công nghệ số, mà là quá trình tái cấu trúc quan hệ sản xuất và xác lập phương thức sản xuất mới. Do đó mỗi người dân cần nâng cao nhận thức về vai trò của dữ liệu, trí tuệ nhân tạo và các công nghệ mới trong cuộc sống hàng ngày. Bên cạnh đó, công dân số cũng phải có đóng góp vào việc tuyên truyền, phổ biến chia sẻ kiến thức về công nghệ số cho cộng đồng, tạo điều kiện cho mọi người đều có thể tiếp cận và sử dụng công nghệ số, đặc biệt là những người yếu thế, người cao tuổi, để không ai bị bỏ lại phía sau.

Sử dụng công nghệ với trách nhiệm và đạo đức thông tin; trong đó, việc bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ, tôn trọng quyền riêng tư và sử dụng công nghệ với mục đích chính đáng là những nguyên tắc cơ bản. Có trách nhiệm đánh giá thông tin, ngăn chặn lan truyền thông tin sai lệch hoặc gây hại, góp phần để bảo vệ niềm tin xã hội và thực hiện nghiêm các quy tắc ứng xử trên không gian mạng, giảm thiểu tác động tiêu cực của công nghệ số đối với xã hội; tham gia phát triển văn hoá số, gắn với bảo đảm giữ gìn bản sắc dân tộc, khơi dậy tinh thần tự chủ, tự tin, tự lực, tự cường, tự hào dân tộc. Mỗi công dân không chỉ giới hạn ở việc nâng cao nhận thức và kỹ năng cá nhân, mà còn phải tham gia tích cực vào các hoạt động cộng đồng, như góp phần xây dựng cơ sở hạ tầng số, cung cấp phản hồi cho chính quyền để cải thiện chất lượng dịch vụ công, qua đó góp phần xây dựng và nâng cao chất lượng xã hội số.

Đất nước đang đứng trước vận hội mới, mỗi người dân, mỗi công dân số trong xã hội số phải xác định được vai trò, trách nhiệm của mình trong việc tham gia thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi thành công, đưa đất nước, dân tộc ta vươn mình trong kỷ nguyên mới.

Cao Văn Mạnh
Tổ trưởng Tổ công nghệ số cộng đồng,
xóm Hồng Phong, xã Giao Phong (Giao Thủy)

-------------------------------------

 Để doanh nghiệp công nghệ viễn thông phát huy vai trò dẫn dắt trong cuộc cách mạng số 

Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 193/2025/QH15 về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt tạo đột phá phát triển KHCN, ĐMST và CĐS quốc gia nhằm thể chế hóa, sớm đưa Nghị quyết số 57-NQ/TW vào cuộc sống. Trong đó để cụ thể hóa quan điểm coi doanh nghiệp là một trong những nhân tố hạt nhân của quá trình ĐMST, CĐS quốc gia, Quốc hội đã đưa ra cơ chế thí điểm để doanh nghiệp thử nghiệm công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới; hỗ trợ doanh nghiệp triển khai nhanh hạ tầng mạng 5G; chính sách phát triển các tuyến cáp viễn thông kết nối quốc tế do doanh nghiệp viễn thông Việt Nam tham gia góp vốn hoặc là chủ đầu tư; thí điểm có kiểm soát dịch vụ viễn thông sử dụng công nghệ vệ tinh quỹ đạo tầm thấp; hỗ trợ tài chính xây dựng nhà máy đầu tiên để phục vụ nghiên cứu, đào tạo và sản xuất chip bán dẫn… Những chính sách này tạo cơ hội cho doanh nghiệp công nghệ viễn thông bứt phá, ĐMST, thực hiện khát vọng cống hiến, nâng cao chất lượng cuộc sống và tạo dựng thương hiệu doanh nghiệp thông qua việc đưa ra các giải pháp kỹ thuật, công nghệ mới, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, dịch vụ, mang lại giá trị gia tăng cho khách hàng và người tiêu dùng; tăng khả năng cạnh tranh của doanh nghiệp.

Đồng chí Nguyễn Hồng Hải (đứng thứ 2 từ phải sang), Giám đốc VNPT Nam Định giới thiệu giải pháp công nghệ do VNPT cung cấp tại Diễn đàn kinh tế số lần thứ nhất tổ chức tại Nam Định.

Là doanh nghiệp Nhà nước hàng đầu trong lĩnh vực công nghệ viễn thông, Tập đoàn Bưu chính Viễn thông (VNPT) nói chung và VNPT Nam Định nói riêng đã có nhiều sản phẩm công nghệ đột phá góp phần quan trọng vào lộ trình CĐS quốc gia và của tỉnh. Trong chiến lược phát triển KHCN, ĐMST và CĐS theo tinh thần Nghị quyết số 57, VNPT tập trung đầu tư vào các công nghệ chiến lược như trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), Internet vạn vật (IoT), điện toán đám mây (Cloud) và mạng 5G/6G. Điều này giúp tạo cơ sở cho ĐMST và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Trên cơ sở đó VNPT Nam Định xây dựng hạ tầng công nghệ số tiên tiến, đặc biệt là mạng 5G/6G, trung tâm dữ liệu và các nền tảng số quốc gia, nhằm đáp ứng yêu cầu CĐS toàn diện. Đầu tư phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, chú trọng đào tạo chuyên sâu và thu hút nhân tài trong nước lẫn quốc tế, đảm bảo đội ngũ nhân lực có đủ kỹ năng và kiến thức để triển khai các công nghệ mới. Tranh thủ ưu đãi của Chính phủ để thúc đẩy phát triển KHCN, ĐMST và CĐS. Đặc biệt đối với Nam Định, VNPT đã và đang đồng hành cùng các địa phương, mong muốn triển khai trung tâm điều hành thông minh và các giải pháp công nghệ số, giúp nâng cao hiệu quả quản lý và phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương, hiện thực hóa các mục tiêu của Nghị quyết 57-NQ/TW.

Nguyễn Hồng Hải
Giám đốc VNPT Nam Định

--------------------------------------

 Nghị quyết số 57-NQ/TW - đòn bẩy “khơi nguồn” sáng tạo đột phá 

Câu lạc bộ (CLB) Khởi nghiệp sáng tạo (KNST) tỉnh được thành lập tháng 11/2023 nhằm tạo động lực và lan tỏa tinh thần khởi nghiệp, tinh thần doanh nhân cho mọi tầng lớp nhân dân; từ đó thúc đẩy phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo (KNĐMST) của tỉnh. Là Chủ nhiệm CLB KNST tỉnh, tôi thấy Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị là một bước tiến rất quan trọng bối cảnh hiện nay. Thời gian qua, tỉnh Nam Định đã có nhiều nỗ lực, chú trọng đến việc xây dựng và phát triển hệ sinh thái KNĐMST, tạo những động lực nhất định đối với những người đam mê sáng tạo. Nghị quyết 57 với nhiều điểm mới, trong đó xác định rõ doanh nhân, doanh nghiệp, hệ sinh thái khởi nghiệp và người dân là trung tâm, động lực chính của quá trình phát triển nhằm đưa đất nước ta bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, tạo một điểm tựa chính trị vững chắc thể hiện quyết tâm đột phá KHCN, ĐMST của Đảng và Nhà nước.

Anh Trần Thanh Bình, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Khởi nghiệp sáng tạo tỉnh cùng sản phẩm “Tịnh tâm trà”.

Nghị quyết số 57 với tầm nhìn chiến lược tạo “bệ phóng” vững vàng giúp các ý tưởng sáng tạo được thúc đẩy mạnh mẽ và thực thi hiệu quả hơn. Với các thành viên trong CLB, Nghị quyết số 57 là một nguồn động lực lớn để tự tin dấn thân vào con đường nghiên cứu, sáng tạo và khởi nghiệp. Chúng tôi thấy rằng Nghị quyết không chỉ khuyến khích ĐMST mà còn tạo ra cơ hội để các cá nhân dám nghĩ, dám làm, đặc biệt là trong lĩnh vực KHCN và CĐS. Điều này hoàn toàn phù hợp với định hướng của CLB là tạo ra một môi trường KNST, nơi các ý tưởng đột phá có thể phát triển và được hỗ trợ thực hiện.

Nghị quyết đã tạo ra một môi trường pháp lý và chính sách ổn định, hỗ trợ mạnh mẽ cho các doanh nghiệp KNST từ việc tiếp cận nguồn lực tài chính đến việc xây dựng các cơ chế hợp tác giữa các cơ quan Nhà nước, doanh nghiệp và các tổ chức KHCN. Trong đó, Nghị quyết đã nhấn mạnh việc phát triển các khu công nghiệp sáng tạo, các tổ chức nghiên cứu và các vườn ươm khởi nghiệp, nơi các thành viên của chúng tôi có thể thử nghiệm và phát triển các sản phẩm sáng tạo. Nghị quyết cũng đề ra các chính sách khuyến khích đầu tư vào các lĩnh vực KHCN và CĐS, giúp các thành viên trong CLB có cơ hội dễ dàng tiếp cận, huy động nguồn tài trợ cũng như các cơ hội hợp tác quốc tế, tạo mạng lưới kết nối để hiện thực hóa các ý tưởng sáng tạo. Bên cạnh đó, thông qua việc phát triển các chương trình đào tạo, bồi dưỡng kỹ năng cho thanh niên, đặc biệt là trong các lĩnh vực KHCN và CĐS cũng khuyến khích người đam mê nghiên cứu dấn thân. Qua đó, không chỉ nâng cao năng lực cho các bạn trẻ mà còn khơi gợi tinh thần ĐMST, giúp các bạn tự tin hơn khi tham gia vào các dự án nghiên cứu hoặc các hoạt động khởi nghiệp.

Nghị quyết số 57 đã mở đường, nhưng điều quan trọng là chúng ta phải chủ động nắm bắt cơ hội như thế nào, học hỏi từ các mô hình thành công và không ngừng sáng tạo. Với tinh thần “mạnh dạn dấn thân, dám nghĩ dám làm và không ngừng học hỏi”, chúng tôi sẽ tích cực tham gia vào các chương trình hỗ trợ khởi nghiệp, kết nối với các nhà đầu tư, các chuyên gia trong ngành để được tư vấn, giúp đỡ trong quá trình phát triển ý tưởng, dự án của mình. Đồng thời tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động giao lưu, chia sẻ kinh nghiệm và tương trợ nhau về vốn, khoa học kỹ thuật, phương thức sản xuất, kinh doanh, mở rộng thị trường tiêu thụ. Tôi tin rằng sự sáng tạo không bao giờ là “hành trình đơn độc” và chúng tôi sẽ cùng nhau xây dựng một cộng đồng KNST vững mạnh, góp phần lan tỏa và thúc đẩy tinh thần thanh niên khởi nghiệp. Qua đó góp phần vào sự phát triển của hệ sinh thái KNĐMST và CĐS của tỉnh Nam Định nói riêng và Việt Nam nói chung.

Trần Thanh Bình
Chủ nhiệm CLB Khởi nghiệp sáng tạo tỉnh